Ik merk bij de cliënten die mijn praktijk bezoeken, ik spreek liever van cliënten dan van patiënten, maar dat terzijde, en bij mensen die ik onderweg ontmoet, dat er ontzettend veel onduidelijkheid, onwetendheid, verwarring, heerst over het vakgebied van de tandarts en de mondhygiënist. Naast alle andere mondzorgverleners die er zijn.

Want ondertussen zijn er de tandarts, de mondhygiënist, de geregistreerd mondhygiënist, de preventie-assistente, de paro-preventie-assistente. En dan heb ik het alleen nog over de mondzorgverleners in het ‘normale’ het ‘reguliere’ mondzorgsysteem. Waar moet je nu heen? Wanneer ben je bij de juiste mondzorgverlener? Wie doet wat? Wanneer moet je bij de tandarts zijn? Wanneer moet je bij de mondhygiënist zijn?

In dit artikel neem ik je mee in het vakgebied van de tandarts en de mondhygiënist. Zodat jij weet waar jij terecht kunt voor jouw probleem in jouw mond.

De tandarts

De naam/titel ‘tandarts’ is wettelijk beschermd. Dat betekent dat deze naam, titel is vastgelegd in de wet. In de wet BIG. In artikel 3 van de wet BIG, om precies te zijn. Zorgberoepen die vallen onder artikel 3 van de wet BIG, mogen volledig zelfstandig diagnoses stellen en behandelen.

Het artikel 3 beroep.

• Een wettelijk beschermde titel
• Moet zich registreren in het BIG-register
• Mag zelfstandig diagnoses stellen en behandelen
• Valt onder het tuchtrecht

Dat de naam, titel vastgelegd in de wet BIG, betekent dat alleen mensen die de opleiding tandheelkunde hebben gedaan, deze met goed gevolg hebben afgelegd, een diploma hebben ontvangen en een eed hebben afgelegd, deze naam mogen gebruiken.

Een tandarts heeft de 6-jarige WO-opleiding ’tandheelkunde’ gedaan. ‘De kunde van het helen van tanden’.

Anders dan de naam ‘tand-arts’ doet vermoeden, heeft een tandarts niet eerst 6 jaar geneeskunde gestudeerd en zich daarna gespecialiseerd in tanden.

De opleiding tandheelkunde is een volledig andere opleiding dan de opleiding geneeskunde.

Anders gezegd, als een tandarts, ‘arts’ wil worden, moet hij de volledige opleiding geneeskunde doen, met wellicht een enkele vrijstelling voor een vak. Als een arts, tandarts wil worden, moet hij de volledige opleiding tandheelkunde doen.

De tandarts behoort tot de medische, heelkundige beroepen.

Wat doet een tandarts?

Een tandarts is opgeleid om problemen in de mond vroegtijdig te signaleren en te voorkomen en is vooral gespecialiseerd in de tanden en kiezen an sich.

Tot het deskundigheidsgebied van de tandarts behoort:

• behandelen van tandbederf (cariës en gaatjes)
• behandelen van tandontstekingen zenuw-ontstekingen in de tand
• Het signaleren van tandvleesontstekingen; gingivitis en verwijzen naar de juiste mondzorgverlener
• Het signaleren van kaakbotontstekingen; parodontitis en verwijzen naar de juiste mondzorgverlener
• plaatsen van kronen en bruggen, facings ( schildjes) op kapotte tanden en kiezen)
• verrichten van kleine kaak chirurgische ingrepen (bijvoorbeeld het verwijderen van verstandskiezen)
• Vervaardigen en maken van protheses.
• behandelen van functie en functiestoornissen van het bewegingsapparaat van het kauwstelsel en daaraan gerelateerde structuren
• het toedienen van anesthesie en andere medicijnen
• Röntgendiagnostiek

De tandarts is de tanden en kiezen specialist

De mondhygiënist

De naam/titel ‘mondhygiënist’ is net als de naam ‘tandarts’ een wettelijk beschermde titel. Dat betekent dat ook deze naam, titel in de Wet BIG is vastgelegd. In artikel 34, om precies te zijn. Zorgberoepen die behoren tot het artikel 34 beroep, mogen zelfstandig handelen, met uitzonderingen van de ‘voorbehouden handelingen’.

Het artikel 34 beroep.

• Een wettelijk beschermde titel
• Mag zich niet registreren in het BIG-register
• Valt niet onder het tuchtrecht
• Mag voorbehouden handelingen alleen uitvoeren met toestemming van de tandarts

Dat de naam wettelijk erkend is betekent dat alleen mensen die de HBO-opleiding ‘mondhygiëne’, dat was de naam van de opleiding in 1996-1999, toen ik de opleiding deed, nu heet het de opleiding ‘mondzorgkunde’ met goed gevolg af heeft gelegd, een diploma heeft ontvangen en een eed heeft afgelegd, deze naam mogen gebruiken.

Een mondhygiënist heeft of een twee-drie-of vierjarige opleiding gedaan tot mondhygiënist. Waar de 2 en 3-jarige opleidingen de opleiding ‘mondhygiëne’ heette, zelf heb ik de 3-jarige opleiding gedaan, heet de opleiding tegenwoordig de opleiding ‘mondzorgkunde’.

De opleiding tot mondhygiënist is een volledig andere opleiding dan de opleiding tandheelkunde.

Een tandarts mag zichzelf geen mondhygiënist noemen en een mondhygiënist mag zichzelf geen tandarts noemen.

De mondhygiënist behoort tot de zogenaamde ‘paramedische beroepen’.

Wat doet een mondhygiënist?

Een mondhygiënist is opgeleid om problemen in de mond vroegtijdig te signaleren, te voorkomen, te behandelen en is vooral gespecialiseerd in het parodontium. Het fundament waar de tanden en kiezen hun houvast vinden. Het tandvlees en het kaakbot.

Tot het deskundigheidsgebied van de mondhygiënist behoren:

• Het signaleren van tandontstekingen, tandbederf; cariës , tandvleesontstekingen; gingivitis, kaakbotontstekingen; parodontitis.
• Het behandelen van tandvleesontstekingen, gingivitis
• Het behandelen van kaakbotontstekingen, parodontitis
• het geven van voorlichting, advies en instructies ter voorkoming van tandontstekingen, cariës, tandvleesontstekingen, kaakbotontstekingen.
• Het verwijzen naar de tandarts bij tandontstekingen en tandbederf.
• Het verwijzen naar een parodontoloog bij ernstige kaakbotontsteking
• Het verwijderen van plaque en tandsteen, boven en onder het tandvlees; de basisveroorzakers van tandbederf, gingivitis, parodontitis
• Het behandelen van gevoelige tandhalzen
• Het maken en diagnosticeren van röntgenfoto’s
• Het geven van anesthesie
• Het vullen van primaire cariës

Deze laatste 3 genoemden vallen onder de voorbehouden handelingen: het maken en diagnosticeren van röntgenfoto’s, het geven van anesthesie, het vullen van primaire cariës. Dat betekent dat de mondhygiënist schriftelijk toestemming moet krijgen van de tandarts voor het mogen uitvoeren van deze handelingen.

De mondhygiënist is de tandvleesspecialist

Naar de tandarts of naar de mondhygiënist?

Beiden zijn belangrijk om problemen in je mond te voorkomen te behandelen, te genezen. Waar het deskundigheidsgebied van de tandarts vooral ligt op ‘de tanden en kiezen an sich’, ligt het deskundigheidsgebied van de mondhygiënist vooral op het tandvlees, kaakbot, parodontium.

Daarnaast is een tandarts opgeleid om te genezen, te helen, net als een andere ‘arts’ en is een mondhygiënist opgeleid om te voorkomen dat helen nodig is, net als alle andere paramedici.

De mondhygiënist die deskundig is in tandvlees, de tandarts in de tanden an sich.

Je kan een prachtige bek met tanden hebben, maar als zij los gaan zitten, verloren gaan, omdat het fundament instort, kun je er weinig mee.

Regelmatig bezoek aan de tandarts en de mondhygiënist is essentieel. Beiden.

Wanneer je vaak problemen aan je tanden en kiezen an sich hebt, kun je beter wat vaker de tandarts bezoeken, wanneer je juist vaak geen problemen aan de tanden en kiezen hebt, maar wel tandvlees of kaakbotproblemen, kun je beter wat vaker de mondhygiënist bezoeken.